قوانین و مقررات ارسال دیدگاه

 تاریخچه:

اواین پالایشگاه‌های جهان در پولشیتی، رومانی در سال ۱۸۵۶ ساخته شده‌اند. با اختراع اتومبیل پالایشگاه‌ها به سمت تولید بنزین و سوخت دیزل هدایت شدند که تا به امروز به عنوان اصلی‌ترین فراورده پالایشگاه شناخته می‌شوند. هم ‌اکنون کتاب ثبت رکوردهای گنیس (اکتبر ۲۰۰۶) پالایشگاه BP Ameco واقع در تگزاس ایالات متحده را به عنوان پالایشگاه دارای بیشترین ظرفیت پالایش (با ظرفیت ۴۳۳،۰۰۰ بشکه در روز) ثبت کرده‌است.

فرآیند پالایشگاه:

نفت به‌صورت خام یا فرآوری نشده مفید نیست و کاربرد ندارد. با اینکه نفت شیرین (با لزجت کم و نیز با گوگرد کم) به صورت تصفیه نشده در وسایل محرکه با قوه بخار به کار برده می‌شد، گازها و سایر محلول‌های سبک‌تر آن معمولاً داخل مخزن سوخت جمع شده و باعث بروز انفجار می‌گردد. غیر از مورد گفته شده برای استفاده از نفت، برای تولید محصولات دیگر مانند پلاستیک، فوم‌ها و ... نفت خام به‌طور حتم باید پالایش گردد. فراورده‌های سوختی نفتی در گستره وسیعی از کاربردها، سوخت کشتی، سوخت جت، بنزین و بسیاری دیگر موارد استفاده می‌شوند. هر کدام از مواد یادشده دارای نقطه جوشی متفاوت می‌باشند از این رو می‌توان آن‌ها را توسط فرایند تقطیر از همدیگر جدا نمود. از آنجاییکه تقاضای زیادی برای اجزای مایع سبک‌تر وجود دارد از این رو در یک پالایشگاه مدرن نفتی هیدروکربن‌های سنگین و اجزای گازی سبک در طی فرایندهای پیچیده ای به مواد با ارزش‌تری تبدیل می‌شوند.

نفت به خاطر دارا بودن هیدروکربن‌هایی با وزن و طول‌های مختلف مانند پارافین، آروماتیک‌ها، نفتا، آلکن‌ها، دین‌ها و آلکالین‌ها می‌تواند در موارد متعددی مورد استفاده قرار گیرد. هیدروکربن‌ها مولکول‌هایی با طول‌های متفاوت هستند که تنها از هیدروژن و کربن تشکیل شده‌اند که ساختارهای مختلف به آن‌ها خواص متفاوتی می‌دهد. پالایشگاه‌ها در برج ها تقطیر خود در واقع اجزای تشکیل دهنده نفت را از یکدیگر جدا کرده و درجه خلوص آن ها بالا می‌برند. 
به نظر می رسد که شمار فراورده‌های نفتی نظیر بنزین، سوخت جت، نفت سفید و غیره محدود است، ولی بررسی‌هایی که موسسه نفت آمریکا ( API ) در مورد پالایشگاههای نفت و کارخانه‌های پتروشیمی انجام داده است، نشان می‌دهد که بیش از 2000 فراورده نفتی با مشخصات منحصر بفرد تولید می‌شود که در 17 گروه طبقه‌بندی می‌شوند.
به محصول نهایی پالایشگاه ها در اصطلاح کرک اسپرد (Crack Spread) می‌گویند که بیان گر تفاوت قیمت فرآورده های پالایشگاهی نسبت به قیمت نفت خام است. بالاترین کرک اسپرد برای محصولات بنزین، نفت سفید، نفت گاز و گاز مایع است.

آینده پالایشگاه‌ها:

پتروپالایشگاه‌ها (Petrochemical Refinery) نسل جدیدی از پالایشگاه‌ها به هستند و بر يكپارچگي بين مجتمع هاي پالايشگاهی و پتروشیمی تأكيد دارد. در واقع در مجتمع‌هاي پتروپالایشگاهی، هدف تنها تولید سوخت از جمله گاز مایع، ال پی جی، بنزين، نفت سفيد، نفت گاز و نفت كوره نیست، بلكه در كنار چنين محصولاتي فراورده‌هاي ويژه و خوراك‌هاي مورد نياز مجتمع‌هاي پليمري و شيميايي نيز توليد و عرضه مي‌شود. در مجتمع‌هاي پتروپالايش، نفت خام به عنوان خوراك، وارد واحدهاي فرايندي متعددي ميشود تا تركيبي از محصولات سوختي و پايه پتروشيمي توليد شود. اين موضوع سبب شده‌است كه مجتمع‌هاي پتروپالايش به دلیل توليد همزمان سوخت و ساير محصولات پايه پتروشيمي نيازمند به كارگيري واحدهاي فرايندي خاصي باشند.
در ایران نیز به دلیل تاکید بر عدم خام فروشی طراحی و راه اندازی پیروپایشگاه در دست پیگیری و اقدام است.

ایران به دلیل داشتن منابع طبیعی نفت در جهان، یکی صادرکنندگان مهم نفت می باشد و به تبع آن صنایع پالایشگاهی در ایران از اهمیت زیادی برخوردار است. در بورس اوراق بهادار 12 شرکت مهم پالایشی سهام خود را عرضه کرده اند که به شرح جدول زیر می باشد

به عنوان مثال شرکت پالایشگاه نفت تهران (نماد: شتران) تعداد سهامی که از این شرکت در بورس مورد معامله قرار می گیرد (سهام شناور) 12 درصد است. نسبت P/E این شرکت برای 12 ماه گذشته (P/E TTM) 74 محاسبه شده و سبک شرکت در میان شرکت های بورسی میانه است (شرکت های رشدی و ارزشی در دو سوی طیف سود‌آوری قرار دارند. سهام رشدی در پایین این طیف و سهام ارزشی در بالای طیف مذکور قرار گرفته است. بدین ترتیب، در فرآیند تکامل شرکت‌ها همواره سهام رشدی به سمت سوددهی بالا و رشد سریع حرکت می‌کند، در حالی که سوددهی شرکت‌های ارزشی کمتر شده، با سرعت کمتری رشد کرده و به سمت سوددهی پایین حرکت می‌کند. 

پالایش نفت تهران حاشیه سود عملیاتی (سود عملیاتی / فروش) در حدود 5 درصد، میزان بازده دارایی (ROA=Net Income/Total Asset) 23 درصد، بازده حقوق صاحبان سهام (ROE=Net Income/Total Equity) 36 درصد، بازده سرمایه در گردش (سود،زیان پس از کسر مالیات / (دارایی جاری-بدهی جاری)) 237 درصد ، نسبت آنی ((جمع دارایی های جاری – موجودی مواد و کالا)/ بدهی های جاری) 0.55 ، نسبت بدهی (بدهی/جمع کل دارایی ها) 35 درصد و نسبت مالکانه (حقوق صاحبان سهام/ جمع کل دارایی ها) 64 درصد است.