قوانین و مقررات ارسال دیدگاه

اوراق قرضه چیست؟

اوراق قرضه یک ابزار با درآمد ثابت هستند که  نشان دهنده وام سرمایه گذار به یک وام گیرنده (معمولا شرکت یا دولت)  است. شرکت‌های سهامی، شهرداری و نهادهای وابسته به دولت برای تامین مالی پروژه‌ها و عملیات اقدام به انتشار اوراق قرضه می‌نمایند و به ازای آن سودی بابت سرمایه گذاری در بازه‌های زمانی مشخص به سرمایه‌گذاران پرداخت خواهند نمود.
بنابراین می‌توان گفت که اوراق قرضه نوعی سرمایه گذاری است که سرمایه گذار به اشخاص حقوقی(شرکتی یا دولتی) پول قرض داده و شرکت وام گیرنده متعهد می‌شود در بازه زمانی مشخص وجه دریافتی را با پرداخت سود ثابت به سرمایه گذار باز پرداخت نماید.

 صادر کننده گان اوراق قرضه

دولت‌ها (در همه سطوح) و شرکت‌ها معمولا از اوراق قرضه برای قرض گرفتن پول استفاده می‌کنند. دولت‌ها باید در جاده‌ها، مدارس، سدها یا زیرساخت‌های دیگر سرمایه گذاری کنند. هزینه ناگهانی جنگ همچنین ممکن است نیاز به جمع آوری پول داشته باشد.
به طور مشابه، شرکت‌ها اغلب قرض می‌گیرند تا کسب و کار خود را افزایش دهند، ملک و تجهیزات را خریداری کنند، پروژه‌های سودآور بدست آورند، تحقیق و توسعه و یا استخدام کارکنان را انجام دهند. مشکلی که سازمان‌های بزرگ با آن مواجه می‌شوند این است که به طور معمول نیاز به پول بیشتری دارند تا بانک‌های معمولی بتوانند آن را تامین کنند. اوراق قرضه یک راه حل را فراهم می‌کند که اجازه می‌دهد بسیاری از سرمایه گذاران فردی نقش وام دهنده را در نظر بگیرند. در واقع، بازارهای بدهی عمومی اجازه می‌دهند هزاران سرمایه گذار هر یک بخشی از سرمایه مورد نیاز را بدهد. علاوه بر این، بازارها به وام دهنده اجازه می‌دهند اوراق قرضه خود را به سایر سرمایه گذاران بفروشند یا اوراق قرضه دیگر افراد را خریداری کنند.

نحوه کارکرد اوراق قرضه

اوراق بهادار معمولا به عنوان اوراق بهادار ثابت درآمد در کنار سهام و وجوه نقدی یک از سه کلاس دارایی است. بسیاری از اوراق قرضه دولتی و شرکتی به طور عمومی معامله می‌شوند.
هنگامی که شرکت‌ها یا سایر اشخاص نیاز به جمع‌آوری پول برای تأمین مالی پروژه‌های جدید، حفظ عملیات در حال انجام یا بازپرداخت بدهی‌های موجود داشته باشند، ممکن است اوراق قرضه مستقیم به سرمایه گذاران صادر کنند. وام گیرنده (صادر کننده) یک اوراق قرضه را که شامل شرایط وام، پرداخت‌های بهره‌ای که می‌بایست صورت گیرد، و مدت زمانی که وجوه نقد (وام اوراق قرضه) باید پرداخت شود (تاریخ سررسید)، منتشر می‌کند.
بسیاری از اوراق قرضه را می توان توسط صاحب اولیه اوراق بهادار به سایر سرمایه گذاران  پس از صدور آن‌ها فروخت. به عبارت دیگر، یک سرمایه گذار اوراق قرضه لازم نیست تا اتمام مدت اعتبار رسمی آن را حفظ کند. همچنین اوراق قرضه  می‌تواند توسط وام گیرنده خریداری شود. اگر اوراق قرضه کاهش یابد،دیا اگر اعتبار وام گیرنده بهبود یافته باشد، و همچنین می‌تواند اوراق قرضه جدید را با هزینه پایین‌تر دوباره منتشر کند.

مشخصات اوراق قرضه

معمولا اوراق قرضه دارای مشخصات زیر هستند:

ارزش اسمی:  مبلغ پولی است که اوراق قرضه در زمان سررسید ارزش دارد. در واقع مبلغ پولی است که بر روی اوراق قرضه چاپ می‌شود. همچنین مبلغ مرجع صادر کننده اوراق قرضه در هنگام محاسبه پرداخت سود مورد استفاده قرار می‌گیرد. به عنوان مثال، سرمایه گذار یک اوراق قرضه را با مبلغ  1,100,000 ریال خریداری می‌کند و یکی دیگر از سرمایه گذاران بعد از خرید با تخفیف 900,000 ریال، همان اوراق را می‌بخشد. وقتی که اوراق قرضه به زمان سرسید خود برسد، هر دو سرمایه گذار 1,000,000 ریال از اوراق قرضه را دریافت خواهند کرد.

نرخ کوپن یا نرخ بهره : نرخ بهره ای است که برمبنای ارزش اسمی اوراق قرضه، پرداخت می شود. این نرخ در طول دوره عمر خود ثابت است ولی در صورت تغییر اعلان خواهد شد. به عنوان مثال اگر نرخ بهره یک برگه اوراق قرضه 10% و ازش اسمی آن 1,000,000 ریال باشد مبلغ بهره پرداختی سالانه 1,100,000 ریال خواهد شد.

تاریخ کوپن:  تاریخ‌هایی هستند که صادر کننده اوراق قرضه مبلغ بهره را پرداخت می‌کند. این باز پرداخت در هر دوره‌ای می‌تواند صورت گیرد.

تاریخ سررسید :زمانی است که صادرکنندگان اوراق قرضه آن را به ارزش اسمی پرداخت می‌کند.

قیمت  اوراق قرضه:  قیمتی است که صادر کننده در ابتدا اوراق قرضه را فروخته است.

معایب و مزایای اوراق قرضه

مزایای انتشار اوارق قرضه به شرح زیر است:

1. هزینه سرمایه اوراق قرضه نسبت به هزینه سرمایه سهام به دو دلیل کمتر است. دلیل اول اینکه، هزینه بهره یک هزینه مالیاتی محسوب می‌شود و این امر کمک می‌کند که هزینه اورق قرضه کم شود. دلیل دوم با توجه به شرایط  اوراق قرضه ریسک دارندگان آن به مراتب کمتر از ریسک سهام داران است.
2. اوراق قرضه‌ قابل باز خرید هستند یعنی این امکان را به صادر کنندکان می‌دهند هر زمانی که نرخ بهره کاهش پیدا کرد آن را خریداری کرده و مجدد با نرخ بهره کمتری آن را منتشر کنند.
3. دارندگان اوراق قرضه برخلاف سهامداران حق رای ندارند و نمی‌توانند در امور اداره شرکت نظر بدهند.
4. فروش اوراق قرضه نوعی اهرم مالی به حساب می‌آید. انتشار اوراق قرضه زمانی مطلوب است که صادر کننده اوراق بتواند نرخ بازه بیشتر از نرخ بهره اواق قرضه بدست آورد.
5. صادر کننده اوراق قرضه با استفاده از این اوراق می‌توانند دارایی بلند مدت بگیرند. یعنی شرکت صادر کننده اوراق زمانی که اوراق قرضه را منتشر می‌کند نیازی به باز پرداخت اصل وام طبق زمان بندی مشخص ندارد. همان شرطی که برای وام های بلند مدت بانکی وجود دارد.

انتشار اوراق قرضه برای تامین مالی خالی از ضعف نیست. در زیر به چند مورد از معایب انتشار این اوراق اشاره شده است.

1. در صورتی که شرکت توانایی پرداخت بهره اوراق قرضه در زمان مشخص را نداشته باشد موجب کاهش شدید ارزش هر سهم خواهد شد.
2. شرکت موظف است در زمان مشخص بهره اوراق قرضه را پرداخت نماید. ناتوانایی در پرداخت می‌تواند شرکت را به ورشکستگی سوق دهد.
3. تامین مالی از اوراق قرضه زمانی مشکل ساز است که شرایط حاکم بر بازار مناسب نباشد. ممکن است نرخ بهره اواراق قرضه بالا باشد و به همین دلیل وام های کوتاه مدت ارجحیت داشته باشد.
4. از نظر ساختار مالی شرکت تا انتشار اوراق قرضه نمی‌تواند وام بگیرد زیرا انتشار اوراق قرضه بیشتر باعث ریسک مالی و افزایش هزینه‌ها خواهد بود.

مقاله مرتبط: صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک